vrijdag, januari 20, 2012

Kiemen waar je blij van wordt


Je kunt meer dan je denkt. In ons hoofd zitten onze beperkingen. Daar denken we dat iets niet kan. Daarom helpt het om niet te denken maar te doen. Niet te denken of je iets doet (dan slaat de twijfel toe), wel hoe je het doet (daar kun je je hoofd goed bij gebruiken). En niemand hoeft het alleen te doen. Al kunnen we ons wel alleen voelen. En vanuit dat gevoel denken we dat we er alleen voor staan. Dat we het niet kunnen, soms zelfs het leven niet aan kunnen. Dat we hulp nodig hebben. Klopt. Niemand kan het alleen, we hebben elkaar nodig. We hebben behoefte aan de ander. We hebben behoefte aan nabijheid. We hebben behoefte aan liefde. En wie geeft die liefde? De ander. We worden gelukkig van andere mensen. Zoals we er ook ongelukkig van kunnen worden. Als onze liefde niet wordt beantwoord.

In de 20e eeuw zijn we eraan gewend geraakt dat er voor ons wordt gezorgd. Heel goed gezorgd zelfs. Door de overheid. De verzorgingsstaat. Daarmee gaat iets niet goed. Mensen met verstand van geld zeggen dat het onbetaalbaar wordt. Hoe dat ook zij, de overheid zorgde goed voor ons en wij konden ons ontwikkelen en ontplooien. We werden steeds beter opgeleid en raakten het steeds beter gewend. En sinds de jaren zestig hebben we onszelf ook nog bevrijd. Iedereen wil vrij zijn. Daarom is de discussie over hoofddoekjes zo verwarrend. Moslima’s willen vrij zijn om een attribuut te dragen dat volgens anderen nou juist staat voor onvrijheid. En willen het daarom verbieden. Wat heet dan vrijheid? Hoe dan ook, iedereen wil zich vrij voelen. ‘Het is mijn leven en ik doe wat ik wil.’ Dat is de stemming.

Dat bij vrijheid ook verantwoordelijkheid hoort is lastiger. Verantwoordelijkheid, daar zit niet iedereen op te wachten. ‘Dat maak ik zelf wel uit!’ Daar zit een gekke spanning. En zit je zo maar in een wonderlijk gesprek over de toenemende individualisering die onze samenleving onleefbaar zou maken. We vermoeden overal hufters en aso’s, en dat worden er alleen maar meer. En internet maakt mensen eenzaam. Nog eenzamer dan ze al zijn. Kortom, kommer en kwel. En nu ook nog die bezuinigingen. Afbraak van alles wat ons lief is en ons zekerheid verschafte. Ondertussen zijn we het meest welvarende en meest tevreden land ter wereld. Met de rijkste armen. Als je dan toch arm bent kun je dat maar beter in Nederland zijn. Eigenlijk ongelofelijk. Hoeveel geluk kun je hebben? Zeven miljard mensen hebben het minder goed. En wij zijn bang dat het minder wordt.

Het kan alleen maar beter worden. Als we op het andere been gaan staan. Van ‘zorg voor mij (en daar heb ik recht op)’ naar ‘waar kan ik zelf voor zorgen en waar kunnen we samen voor zorgen?’ Want we kunnen veel meer dan we denken. Als we niet denken in beperkingen. Als we gaan beseffen in welke overvloed we leven. En dan niet alleen de materiële overvloed die, inderdaad, niet gelijk verdeeld is. Nee, de overvloed aan energie die we allemaal hebben. Want de meeste mensen willen niet alleen graag geholpen worden, ze willen evengoed helpen. Daar hebben we energie genoeg voor. En je krijgt er energie van. Want helpen is bevredigend. Zo zitten we blijkbaar in elkaar. We willen niet alleen graag iets ontvangen maar ook graag iets geven. Zorg bijvoorbeeld. Of aandacht. We willen er graag voor een ander zijn - als het maar niet verplicht is. Want van moeten gaan we steigeren. Verplicht helpen verdommen we. Maar van onverplicht helpen knappen we voelbaar op.

Er komen kiemen op. Kiemen waar je blij van wordt. Mensen die elkaar onverplicht helpen. Mensen die zeggen ‘ik wil graag iets doen, als ik het op mijn manier mag doen’. Mensen die uit eigen beweging gelijkgestemden zoeken. Mensen die zich ongedwongen verbinden. Niet omdat het moet, maar omdat ze er zin in hebben.

Gesproken column tijdens InspiRAADZie - inspiratieavond van de gemeenteraad van Oss op 19 januari 2012.

0 reacties:

Twitter Delicious Facebook Digg Stumbleupon Favorites More